اثر کاربرد اسیدهای آلی، و زمان خوابانیدن بر شکل های شیمیایی فسفر در یک خاک آهکی

قابلیت استفاده فسفر برای جذب توسط گیاه در خاک های آهکی کم است و ترشح اسیدهای آلی با وزن مولکولی کم یک راهکار مهم برای بکارگیری فسفر توسط گیاه می باشد. در حالی که اطلاعات چندانی درباره توانایی اسیدهای آلی ترشح شده توسط ریشه های گیاهان، ریزجانداران و تجزیه کودهای آلی بر تبدیلات فسفر معدنی در خاک های آهکی در دسترس نمی باشد. به همین علت تحقیق حاضر به منظور دستیابی به اهداف زیر انجام شد: بررسی اثر سه نوع اسید آلی (سیتریک اسید، اگزالیک اسید، و مالیک اسید) در سطوح مختلف (0، 20، 40، و 80 میلی مول در کیلوگرم خاک) و سه زمان تماس اسید با خاک ( 15، 30، و 45 روز) بر توزیع شکل های شیمیایی فسفر ( بومی و کاربردی (40 میلی گرم در کیلوگرم خاک از منبع منو کلسیم فسفات)) در یک خاک آهکی. نتایج این تحقیق نشان داد که اسیدهای آلی از نظر تأثیر بر شکل های مختلف فسفر با هم تفاوت داشتند، به طوری که مقدار استخراج شکل دی کلسیم فسفات (nahco3-p) و اکتا کلسیم فسفات ( oac-p) بر اثر افزودن اسیدهای آلی مختلف به این ترتیب بود: اگزالیک اسید> سیتریک اسید> مالیک اسید. افزودن اگزالیک اسید و سیتریک اسید سبب استخراج کمتر فسفاتهای آلومینیم در مقایسه با افزودن مالیک اسید گردید، اما از نظر تأثیر بر فسفات های آهن، افزودن سیتریک اسید نسبت به دواسید دیگر به طور معنی دار مقدار کمتری از این شکل استخراج گردید. به طور کلی افزایش سطوح اسید آلی سبب افزایش استخراج شکل nahco3-p، oac-p و کاهش در nh4f-p (فسفات های آلومینیم)، hc-p (فسفات های آهن) گردید. در اکثر موارد سطوح پایین اسیدهای آلی تأثیر معنی داری در این افزایش یا کاهش ها نداشتد. بخش بیشتر فسفر افزوده شده تا پایان این زمان وارد شکل های nahco3-p و oac-p شده و بخش کمی نیز وارد بخش nh4f-p گردید، که نشان می دهد رسوب فسفات های کلسیم در این خاک آهکی نقش بیشتری در کاهش فسفر افزوده شده به خاک داشته است. گذشت زمان سبب کاهش در شکل های nahco3-p، oac-p و readoac-p و افزایش در شکل hc-p گردید. اسیدهای آلی سبب شدند که بخش بیشتری از فسفر بکار رفته وارد شکل nahco3-p گردد، لذا اسیدهای آلی بخصوص اگزالیک اسید و سیتریک اسید می توانند سبب افزایش کارایی فسفر افزوده شده در خاک آهکی برای رشد گیاه گردند.